Katarakt nedir?
Katarakt göz içindeki lensin bulanıklaşması nedeniyle meydana gelir. İlk başlarda hafif bir görme azalması ve netleme sorunları ile başlayan sıkıntılar, giderek artarak görme kalitesini bozar.
Katarakt neden oluşur?
Çoğunlukla yaşa bağlı olarak gelişen katarakt, uzun süreli steroid kullanılması gibi ilaç yan etkileri sonucunda, diyabet gibi hastalıkların gözü etkilemesiyle de gelişebilmektedir. Travmaya bağlı oluşabilir. Nadiren anne karnında gelişmiş olan doğumsal formları da bulunmaktadır.
Katarakt ne gibi şikayetler yapar?
Kişinin kısa bir süre içinde gözlük numaralarının değişmesi, uzak görmesinin bozulması, yakın için gözlük ihtiyacının ortadan kalkması, araba farı gibi kuvvetli ışıkların çok fazla rahatsızlık vermesi, renklerin parlaklığını yitirmesi, gece görmede azalma, çift görme en sık gözlenen şikayetlerdir.
Katarakt nasıl tedavi edilir?
Eğer gözlük değişimi ile hastanın görmesi artmıyorsa, katarakt hastanın yaşam kalitesini etkileyecek düzeye gelmişse tedavisi ameliyattır. Bugün için katarakt ameliyatı en sık fakoemülsifikasyon (fako) yöntemiyle yapılmaktadır. Ufak bir kesiden girilerek kataraktlı lens gözün içinde ultrason dalgalarıyla temizlenmekte, ardından aynı kesi yerinden yapay göz içi mercek yerleştirilmektedir.
Katarakt ameliyatı ile gözlükten kurtulmak mümkün mü?
Katarakt ameliyatı her ne kadar hastanın bulanıklaşmış olan lensinin (katarakt) temizlenmesi ve yerine yapay mercek konması işlemi olsa da, gelişen teknolojiler ile katarakt ameliyatı sonrası gözlükten tamamen ya da kısmen kurtulmak mümkün olabilmektedir. Gözün içine konan yapay mercek bugünkü teknoloji sayesinde hastanın kırma kusurlarını da düzeltecek şekilde üretilebilmektedir. Günümüzde katarakt cerrahisinin amaçlarından birisi görmedeki bulanıklığı gidermek ve beraberinde gözdeki miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kırma kusurlarının düzeltilmesine yardımcı olmaktır. Yakın kusuru ise normal sağlıklı bireylerde 40 yaşından sonra başlayan bir durumdur.
Hangi hastalar multifokal mercek için uygundur?
Multifokal mercekler, teoride çok avantajlı görünmekle birlikte her hasta için uygun olamayabilir. Cerrahi sonrası noktasal ışıkların (lamba gibi) etrafında hale oluşumları, ara mesafelerde uyum problemleri, güneş ışığı ya da araba farı gibi ışıklarda saçılma ve kamaşma olabilir. Bu şikayetler büyük oranda geçicidir, 3 ila 6 ay içinde gerilemesi beklenir. Hastaların bir kısmında ise bu şikayetler kalıcı olabilir. Son yıllarda geliştirilen trifokal mercekler ile bu şikayetlerin hafiflediği, özellikle ara mesafe problemlerinin azaldığı bildirilmektedir. Multifokal merceklerle ilgili en önemli konu hasta seçimidir.
Multifokal mercek için uygun hasta kriterleri (kesin endikasyon olmamakla birlikte daha iyi sonuç alınacak hastalar
- Gözlükten kurtulmak için güçlü istek duyanlar
- Fazla eleştirel olmayan, daha ‘kaygısız’ kişiler
- Çok keskin bir yakın ve uzak görme beklentisi olmayanlar
- Hipermetrop ya da çok yüksek miyop kırma kusuru olanlar
Multifokal mercek için olumsuz sayılabilecek hasta kriterleri (kesin olmamakla birlikte memnuniyetsiz olabilecek hastalar
- Ameliyat sonrası gözlük kullanmayı fazla dert etmeyen, gözlükten kurtulmak hedefi olmayan hastalar
- Çok fazla eleştirel olup, gerçekçi olmayan beklentilere sahip kişiler
- Çok keskin bir yakın ve uzak görme beklentisi olanlar
- Önceden miyop olan kişiler (bu hastaların yakın görmeleri genellikle son derece iyidir ve multifokal mercek ile görme kalitesi, beklentisinin altında kalabilir)
- Gece araba kullanmak zorunda olan, bilgisayar ile çok uğraş gerektiren işlerde çalışanlar
- Görme merkezinde problem olan hastalar (sarı nokta hastalığı, diabete bağlı makula ödemi gibi)
Multifokal/trifokal mercek ile katarakt ameliyatı, uygun hasta seçildiği takdirde son derece kullanışlı, hasta memnuniyeti yüksek bir yöntemdir. Ancak hasta seçimi burada önemli bir faktördür.